Japonya’nın altı yıl önce fırlattığı Hayabusa2 uzay aracı, bir ilk olan kaya örneklerini Dünya’ya teslim etti. Bir asteroidin içinden alınan kaya örnekleri bilim dünyası için büyük önem taşımakta.
Altı yıl önce, Japonya’nın Uzay Araştırma Ajansı JAXA, Hayabusa2 adını verdiği bir uzay aracını başarıyla fırlattı. Hayabusa2’nin amacı asteroid Ryugu’dan örnekler toplamak ve onları gezegenimize geri döndürmekti. Bugün Hayabusa2’nin bu önemli görevi başarıyla tamamlandı.
Uzay aracı Hayabusa2, asteroit Ryugu’dan toplanan kaya örneklerini gezegenimize getirmeyi başardı. Toplanan örnekler, bir asteroit yüzeyinin altından toplanan ilk kaya parçaları. Bu kayaların, gezegenimizdeki güneş sistemi ve yaşam hakkında bazı ipuçları içermesi bekleniyor.
Hayabusa2 uzay aracının içindeki kapsül, uzay aracını Dünya‘dan 220 bin kilometre uzakta bıraktı. Kapsül dün gece gezegenimize ulaştı ve atmosfere girerken bir ateş topuna dönüştü. Kapsülün hızını düşürmek için yerleştirilen paraşütler, kapsül yerden 10 kilometre yüksekte iken açıldı ve iniş başarılı bir şekilde gerçekleşti.
Uzay tarihinde bir ilk olmayı başaran kapsül, atmosfere 2 saat giriş yaptıktan sonra uzak bir alana indi. Avustralya’nın Woomera kenti yakınlarında düşen kapsül yetkililer tarafından alındı. JAXA yetkilileri, kapsülü Japonya’ya göndermeden önce Avustralya’daki bir laboratuvarda güvenlik kontrolü yapacaklarını söyledi.
Kapsülün içindeki kaya çok önemli bir özelliğe sahip. Bu kaya örneğinin yapısının, evrenin ilk oluşumundan bu yana herhangi bir şekilde değişmediği varsayılmaktadır. Diğer bir deyişle, asteroitten alınan malzeme orijinal yapısını 4,6 milyar yıldan fazla korudu. Bu, bir taş parçasının insanlığı ilgilendiren en büyük sorulardan birine cevap verebileceğini gösteriyor.
Kapsülü Dünya’dan 220.000 kilometre uzakta bırakan Hayabusa-2 uzay aracı için henüz hiçbir şey bitmedi. Şimdi uzay aracı, küçük asteroide doğru hareket etmeye başladı; 1998KY26. Bu yolun yalnızca bir yönünün(gidiş-geliş) 10 yıl sürmesi bekleniyor.
JAXA’nın Ryugu Gezegenine Gönderdiği Hayabusa2 Uzay Aracı
Hayabusa2’nin Yolculuğu ve Göktaşı İniş Süreci
Japonların 2014 yılında Tanegashima kozmodromundan başlattığı Hayabusa-2 misyonunun direktörü Dr. Makoto Yoshikawa, “Öncelikle göktaşı yüzeyinin özelliklerini dikkatlice inceleyeceğiz. Daha sonra uzay aracı malzemesinden bir örnek alıp oraya göndereceğimiz yüzeyi belirleyeceğiz. Hayabusa-2, uzay kayasında oluşacak kraterden bir örnek alacak” dedi.
Japonya’nın Güneş Sisteminin oluşumunu incelemek için uzaya gönderdiği Hayabusa-2 uzay aracı, 280 milyon kilometre uzaklıktaki Ryugu göktaşına indi.
Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Kurumu JAXA, Hayabusa-2’nin 22 Şubat 2019 tarihinde Türkiye saatiyle sabah 02:00’da başarılı bir inişin tamamlandığını duyurdu. Uzay aracı, üç buçuk yıllık bir yolculuktan sonra Haziran ayında Ryugu’ya ulaştı. Göktaşı yüzeyinden 10 gram numune topladığı söylenen Hayabusa-2’nin 2020 yılında Dünya’ya dönmesi bekleniyordu.
Japonya Uzay ve Astranotik Bilimler Enstitüsü’nde profesör, Yoshikawa Ryugu, göktaşının şeklinin beklenmedik olduğunu belirtti. Ryugu, bu tür asteroitlerin dönüşlerini her 3-4 saatte bir tamamladığını ancak Ryugu’nun 3-7 saatte dönüşlerini tamamladığını belirtti.
İniş sırasında, aracın gövdesine bağlı bir numune toplayıcıdan, göktaşı üzerindeki tozu kaldırmak için saniyede 300 metre hızla 5 gramlık bir tantal mermi fırlatıldı. Havadaki tozun bu cihaz ile toplanması gerektiği belirtilmektedir.
Hayabusa-2 Proje Müdürü Yuichi Tsuda yaptığı açıklamada “Kurşun fırlatma dahil başarılı bir iniş yaptık. En iyi koşullarda mükemmel bir iniş yaptık” dedi.
Göktaşının yaklaşık 20 kilometre yukarısında bulunan uzay aracı, geçen yıl Ekim ayında iniş yapacaktı. Bununla birlikte, bir kilometre çapındaki göktaşı yüzeyinin beklenenden daha düzensiz olduğu ortaya çıktı.
C tipi olarak bilinen bir uzay kayasından oluşan Ryugu, güneş sisteminin ilk günlerinden beri Dünya’ya yakın bir asteroit (NEA) olarak kabul edildi.
Blefast’teki Queen’s Üniversitesi’nde Profesör Alan Fitzsimmons, BBC’ye şunları söyledi: “Karbon bakımından zengin asteroitlerin astroit kuşağından nasıl ayrıldığını ve Dünya’ya yakın asteroitlere nasıl dönüştüğünü bildiğimizi düşünüyoruz. Ama Ryugu’dan alınan örnekler bize bir hikaye anlatacak.”
Fitzsimmons devam etti:
“Rosetta görevi bize, Dünya’daki suyun çoğunun güneş sisteminin ilk günlerinde kuyruklu yıldızlardan gelmediğini gösterdi. Karbon bakımından zengin (C tipi) asteroit kayalarının büyük miktarlarda su içerdiğine inanıyoruz. Bu asteroitler Dünya’ya hem suyu hem de yaşamın başlaması için gerekli organik malzemeleri getirmiş olabilir. Bu olasılığın araştırılmasında örnekler büyük önem taşımaktadır.”
Hayabusa2’nin 2019’da Ryugu’dan örnekler alarak 2020’de Dünya’ya döneceği kaydedilmişti. Hayabusa-1 uzay aracı 2003 yılında fırlatıldı ve 2005 yılında Itokawa göktaşına ulaşmayı başardı. Bir dizi hataya rağmen, 2010’da bazı malzemelerle uzay aracı Dünya’ya dönmeyi başardı.
